مصاحبه: “طالبان نباید در هر حالت شریک حکومت باشند”

صدای المان

هایکو ماس وزیر خارجه آلمان رسیدن به یک راه حل سیاسی برای ختم جنگ افغانستان را ممکن می داند. اما میشایل داکسنر، کارشناس امور افغانستان، در گفتگویی با دویچه وله در ارتباط به شرکت طالبان در حکومت ابراز تردید کرده است.
دویچه وله: هایکو ماس وزیر خارجه آلمان با در نظرداشت انتخابات پیش روی ریاست جمهوری و مذاکرات بین طالبان و ایالات متحده امریکا، در کابل از یک “فرصت تاریخی” سخن گفت. آیا شما هم با این مساله موافق هستید؟
میشایل داکسنر: این در واقع زمانی فرصت تاریخی خواهد بود که در میان سایر موارد، از چنگال امریکا خود را آزاد سازد و منجر به یک سیاست مستقل افغانستان و آسیای مرکزی شود. اگر منظور ماس این بوده باشد، من با او موافقم.

دویچه وله: اما ماس همچنین از خروج سریع سربازان امریکایی از افغانستان هشدار می دهد.

میشایل داکسنر: در عقب این اظهارات ماس که ایالات متحده امریکا نباید سریع افغانستان را ترک کند، این ترس نهفته است که طالبان با تحت کنترول درآوردن مناطق بیشتر، موقعیت خود را بهبود بخشند و خواست های خود را برای نقش بیشتر در شکل دادن و تصمیم گیری های سیاسی در افغانستان تقویت کنند.
میشایل داکسنر: اردوی آلمان توانایی عملکرد در افغانستان را دارد

دویچه وله: اما او همچنین از همزیستیبا طالبان صحبت می کند.

میشایل داکسنر: طالبان از موقف بالاتر برخوردارند، چونکه به احتمال زیاد می توانند مناطق بیشتری را زیر کنترول خود بیاورند. اگر برخورد مردم در این مناطق دوستانه هم نباشد، مردم قسماَ برخورد انفعالی دارند، زیرا آنها راه دیگری را در چشمرس ندارند. منظور ماس از اصطلاح “همزیستی”، (Coexistence) می تواند نتیجه اولی مذاکرات باشد. همزیستی می تواند بدین معنی باشد که “ما با هم علیه دولت اسلامی” مبارزه می کنیم، اما این بدان معنا نیست که طالبان شریک حکومت گردند.

دویچه وله: آیا شما در مورد مذاکرات زلمی خلیلزاد، نماینده ویژه ایالات متحده امریکا با طالبان خوشبین هستید؟

میشایل داکسنر: من این ترس را دارم که خلیلزاد و امریکایی ها با بخشی از طالبان توافق به همکاری کنند که به قیمت حقوق بشر، حقوق زنان، کودکان و آموزش در افغانستان تمام شود. من از خلیلزاد هر لحظه چنین یک نتیجه منفی را انتظار دارم. در برابر این ترس موجود تنها این سوال می تواند مطرح گردد که چرا طالبان در شرایط حاضر در کل به چنین توافقی حاضر شوند. در حال حاضر طالبان از موقف قوی عمل می کنند، هرچند این بدان معنی نیست که آنها واقعا قوی هستند. فعلا در افغانستان یک نسل جدیدی از افغان ها وجود دارد که واقعا از جنگ خسته شده اند.

دویچه وله: در صورتی که ایالات متحده امریکا به طور کامل افغانستان را ترک کند، تا چه حد آلمان توانایی عملکرد در این کشور دارد؟

میشایل داکسنر: این که آیا آلمان قابلیت عملکرد را دارد یا خیر، بستگی به آن دارد که از اردوی آلمان چه انتظاراتی وجود دارد. آنچه مربوط به آموزش و پرورش نیروهای امنیتی و هم بخش غیرنظامی می شود، اردوی آلمان قادر به عملکرد است. با این حال، در عملیات های نظامی طولانی مدت، آلمان هرگز توانایی لازم را نداشته است.
دویچه وله: در این زمینه، اظهارات مربی آلمانی نیروهای مسلح افغانستان قابل توجه است. او گفته است که “مهمتر از همه این است که نسل جوان را متقاعد سازیم که با ما در جهان یکجا زندگی می کنند … این در دراز مدت، یک مدل پایدارتر است.” اما آیا می توانید به این باور باشید که اردوی آلمان بتواند قلب های جوانان را در افغانستان تسخیر کند؟

میشایل داکسنر: این اظهارات، یعنی شعار نظامی به دست آوردن «دل و دماغ» مردم که منظور این دگروال آلمانی است، زمانی درست است که اردوی آلمان واقعا از دستآوردهای ملکی به طور پایدار حفاظت کند، طور مثال در زمینه آموزش و اقتصاد. در این بخش ها اردوی آلمان واقعا هم می تواند کمک کند. به عنوان مثال، برنامه های آموزشی مورد نیاز برای نیروهای امنیتی افغانستان را بهبود و تقویت بخشد. اما اعتماد جوانان افغان را تنها با گفتن این مساله که “ما با دشمنان افغانستان مبارزه می کنیم”، نمی توان به دست آورد. زیرا بسیاری مردم در افغانستان می گویند: “شما در ۱۸ سال ثابت کردید که این کار از دست تان برنمی آید. بهتر است که زمینه برای خود ما مساعد گردد.”
محل اولین کنفرانس بین المللی افانستان در بن آلمان

دویچه وله: آمادگی حکومت فدرال آلمان را برای برگزاری یک کنفرانس دیگر افغانستان چگونه ارزیابی می کنید؟

میشایل داکسنر: به نظر من یک کنفرانس دیگر افغانستان در آلمان مساله مثبت است. اما، باید چندجانبه بر ساختارهای ملکی، آموزشی و صحی تمرکز داشته باشد. ساختن جاده ها آسان است، اما این زمان می برد تا یک خانواده متقاعد ساخته شود که اجازه بدهد دخترش خود شریک زندگی اش و شغل آینده اش را انتخاب کند. اگر این کنفرانس از کلیشه های قدیمی – مانند این که غرب در آنجا نیاز به یک متحد دارد – خود را آزاد کرده بتواند، من راه اندازی آن را درست می دانم.

میشایل داکسنر، دانشمند علوم اجتماعی، در سال ۱۹۸۶ به عنوان رئیس دانشگاه اولدنبورگ آلمان انتخاب شد. او همچنین چندین سال پروژه “امنیت و توسعه در شمال شرق افغانستان” را در مرکز تحقیقات «دانشگاه آزاد برلین» پیش برده است.