تاند- د نړۍ د اکثرو نورو هیوادونو په شان افغانستان هم د امریکا له لوري د اسراییل د پلازمېنې په توګه د بیت المقدس په رسمیت پېزندا وغندله. د افغانستان حکومت وايي چې د امریکا د دې پرېکړې په اړه یې پخوا لا د دیپلوماتیکو چاینلونو له لارې خپله ژوره اندېښنه څرګنده کړې ده. د ارګ په خبرپاڼه کې راغلي« یول شوی تصمیم د نړۍ د ټولو مسلمانانو د احساساتو د زیانمن کېدو لامل شوی او په منځي ختیځ کې د سولې پروسه له خطر سر مخ کوي، له همدې امله په دې اړه د فلسطین له ګډون او د خپلواک دولت له حل لارې پرته هر یو اړخیز اقدام په مثبته پایله او دایمي حل لاره نه بدلېږي. د ملي یووالي حکومت او زمونږ مسلمان هېوادوال د نړۍ له ټولو مسلمانانو سره د یو خپلواک دولت لرلو په موخه د فلسطین د خلکو د برحقه غوښتنو د تامین غوښتونکي دي.» په خبرپاڼه کې همداراز ویل شوي« بیت المقدس د نړۍ د مسلمانانو د لومړنۍ قبلې په توګه چې ټولو ادیانو ته هم ارزښت لري او د هغه موقعیت باید د بین المللي قوانینو، د ملګرو متلونوسازمان د مصوبو او د نړۍ د میلیونونه مسلمانانو د غوښتنو پر بنسټ تثبیت شي. لکه څنګه چې لیدل کېږي له نېکه مرغه د دغې موضوع په اړه نړیواله اجماع وجود لري چې د بیت المقدس په اړه یواړخیز تصمیم نه شي نیول کېدلی او د سولې په عمومي چوکاټ کې باید دایمي حل ته ورسېږي. ملي یووالي حکومت په فلسطین کې د دایمي او عادلانه سولې د تحقق لپاره له اسلامي نړۍ او نړیوالې ټولنې سره په همکارۍ د اسلامي هېوادونو د همکارۍ او ملګرو ملتونو سازمان په چوکاټ کې په دوامداره توګه د دې پروسې ملاتړ کوي.» وسله والو طالبانو هم د امریکا د ولسمشر ډانلډ ټرمپ پرېکړه غندلې ده. پخواني جهادي مشر عبدالرب زسول سیاف نن په کابل کې په یوه غونډه کې د امریکا دا اقدام وغانده. د فلسطیني ادارې مشر محمود عباس د ټرمپ دغه پرېکړه وغندله او ویېویل چې متحده ایالات نور د سولې د پروسې منځګړی نهدی. د فلسطین د ازادۍ سازمان پلویو عمومي منشي صائب عریقات وویل، د ټرمپ پرېکړې د دوو دولتونو حللاره لهمنځه یووړه او د امریکا ولسمشر د سولې په پروسه کې خپل هېواد له هر ډول رول لوبولو بېبرخې کړ. سعودي عربستان د ټرمپ اقدام غیرمسوولانه او د نه منلو وباله. مصر، ایران، پاکستان او ګڼو نورو هیوادونو د اسراییل د پلازمېنې په توګه د بیت المقدس د رسمیټ پېژندلو په اړه د ولسمشر ټرمپ پرېکړه د نړیوالو قوانینو خلاف وبلله. په پام کې ده چې د ملګرو ملتونو امنیت شورا د جمعې په ورځ په دې اړه یوه بېړنۍ غونډه راوبولي.
صدای المان
کمیسیون مستقل انتخابات اعلام کرد که قراراست انتخابات سال آینده پارلمانی با تذکره فعلی برگزار شود. این تذکره به نام تذکرههای ورقی معروف است و حکومت نتوانسته زمینه استفاده از تذکرههای الکترونیک را در انتخابات فراهم کند.
تذکرههای ورقی به آسانی قابل تقلب است و برخی از کاربران شبکههای اجتماعی پس از این تصمیم کمیسیون انتخابات به شکل طنز آمیز نوشتند که تذکره کنونی «۲۰ کاپی در برابر یک افغانی فروخته میشود.»
این طرح برای دولت افغانستان سپرده شده و در صورت تصویب، قرار است کمیسیون مستقل انتخابات روند تهیه فهرست رای دهندگان را آغاز کند. وسیمه بادغیسی سرپرست کمیسیون انتخابات روز چهارشنبه در یک نشست خبری با احزاب سیاسی و نهادهای مدنی گفت: «کمیسیون تصمیم دارد و متعهد بر این است که فهرست رای دهندگان را براساس تذکره و به صورت ورقی و دستی تهیه کند. تعداد محلات رای دهی بعداً روشن خواهد شد. کاهش مراکز رای دهی به معنی عدم دسترسی مردم به مراکز رای دهی نیست.»
در حالی که انتقادها در مورد این تصمیم کمیسیون آغاز شده ولی معلوم نیست که حکومت این طرح را تائید میکند یانه. اما مسئولان کمیسیون انتخابات گفتند که امکان برگزاری انتخابات شفاف با این تذکرهها جود دارد. خانم بادغیسی گفت: «در اکثر شهرهای افغانستان مردم صاحب تذکره هستند و مشکلی ندارند. ولی در اطراف و اکناف ممکن مشکلاتی وجود داشته باشد. این کمک میکند به تهیه فهرست رای دهندگان که پاک باشند و براساس آن آینده انتخابات و شفافیت انتخابات تضمین شود.»
این نخستین بار است که انتخابات قرار است براساس تذکرههای ورقی برگزار شود. طوری که مردم با نشان دادن تذکرههای شان به مراکز رای دهی رفته و رای خواهند داد. در انتخابات های قبلی، پیش از برگزاری انتخابات برای مردم کارت رای دهی توزیع میشد و افرادی که این کارت را داشتند می توانستند رای بدهند.
حکومت نتوانسته است تاکنون تذکره های الکترونیکی را برای انتخابات آماده سازد
هرچند در انتخاباتهای قبلی نیز تقلب گسترده ای صورت گرفت اخیراً گزارشهایی نشر شد که در انتخابات ریاست جمهوری، کارتهای رای دهی در خانهها چاپ و برای مردم توزیع میشد.
یکی از مشکلات اصلی این است که شمار زیادی از مردم افغانستان در روستاها به خصوص مناطق ناامن، تذکره ورقی هم ندارند. چنانچه بیشتر زنان در حال حاضر از داشتن تذکره تابعیت محروم اند. اما کمیسیون انتخابات گفت که اداره ثبت و احوال نفوس این مشکل را حل خواهد کرد.
خانم بادغیسی گفت: «تفاهمنامه ای را با اداره مرکزی تذکره تصویب کرده ایم که براساس آن اداره تذکره متعهد شده که به ده میلیون از واجدین شرایط رای دهی در سراسر افغانستان طی یک پروژه سه – چهار ماهه تذکره توزیع خواهد کرد.»
چالش ناامنی
کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان اعلام کرد که به دلیل ناامنی نتوانسته بیش از ۱۷۰۰ مرکز رای دهی را ارزیابی و برای برگزاری انتخابات در آنها تصمیم بگیرد. مسئولان کمیسیون انتخابات گفتند که ناامنی یکی از بزرگترین موانع در برابر برگزاری انتخابات سراسری است.
در گذشته سخن از تقلبات و تخلفات انتخاباتی گسترده در میان بوده است
ارزیابی مراکز رای دهی یکی از فعالیتهایی که کمیسیون مستقل انتخابات پیش از برگزاری انتخابات انجام میدهد و هدف آن اطمینان حاصل کردن از برگزاری انتخابات شفاف در این مراکز است.
وسیمه بادغیسی گفت که شمار مجموعی مراکز انتخاباتی که به دلیل ناامنی ارزیابی نشده، به ۲۴ درصد میرسد.
براساس اظهارات مسئولان کمیسیون انتخابات، بیش از یک هزار مرکز رای دهی از منازل شخصی به محلات عمومی مانند مکتبها و مساجد منتقل شدهاند. در انتخابات های قبلی یکی از راههای تقلب استفاده از خانههای شخصی به عنوان مراکز رای دهی بود و به این ترتیب زمینه تقلب گسترده فراهم میشد.
سرپرست کمیسیون انتخابات گفت: «در واقع یکی از عمده ترین اهداف پروژه ارزیابی مراکز رای دهی براورده شده یعنی مراکز خصوصی به مراکز عمومی انتقال پیدا کرده که قدمی است برای شفافیت انتخابات.»
براساس تصمیم کمیسیون انتخابات و خواست مردم، ۳۴۱ مرکز رای دهی در مناطق مختلف افغانستان ایجاد شده تا دسترسی رای دهندگان به مراکز انتخاباتی آسانتر شود. در همین حال کمیسیون اعلام کرد که بیش از ۵۰۰ مرکز انتخاباتی به مراکز نزدیکتر مدغم شدهاند.
در انتخابات ریاست جمهوری گذشته ۷۱۸۰ مرکز رای دهی در سراسر افغانستان برای رای دهندگان باز بود. اما حالا تصمیم گرفته شده تا در انتخابات پارلمانی سال آینده ۷۳۵۵ مرکز رای دهی در سراسر این کشور باز خواهند بود.
نظرات بسته شده است.