کودکان افغان به بهانۀ یافتن فرصت های کاری به ایران قاچاق می شوند

 

 

پژواک،٢ دلو ٩۵): ادامۀ جنگ و ناامنی و فقر اقتصادی، سبب شده است که با گذشت زمان بر شمار کودکانی که آرزوهای کودکانۀ شان در کشور نابود می شود و به خاطر یافتن فرصت های کاری، به کشورهای همسایه به ویژه ایران می روند، افزوده شود.

هرات، به عنوان بزرگترین و البته توسعه یافتن ترین شهر در غرب کشور، یکی از مسیرهای عمدۀ قاچاق انسان به ویژه قاچاق کودکان به مقصد ایران است. در این شهر به وضوح می توان دسته هايی از باشندگان دیگر ولایات را دید که از ایران به کشور برگشته اند و یا رد مرز شده اند.

شمار قابل توجهى از این افراد که از دیگر ولایات هستند، یک یا چند روز را در شهر هرات سپری کرده و سپس عازم محل اصلی سکونت خود می شوند و یا برخی ها به دلایل مختلف به ویژه فقر اقتصادی در این ولایت باقی می مانند؛ تا چانس خود را برای سفر غیرقانونی دوباره به ایران بیازمایند.

روايت تلخ قاچاق کودکان

صفت الله ١٦ ساله، باشندۀ محله چلچینه مربوط ناحیه نهم شهر کندز است. وی که به تازگی از ایران رد مرز شده است و در شهر هرات به سر می برد، به آژانس خبرى پژواک گفت که نُه ماه پیش به کمک قاچاقبران از هرات به ولایت نیمروز و سپس ایران رفت.

وى در مورد علت ترک خانواده و پذیرش خطرهای مهاجرت غیرقانونی به ایران گفت: “در منطقۀ ما طالبان حضور داشت وجنگ بود، زراعت نمی شد، پدرم گفت که اگر این جا باشی و طرف طالبان بروی، از سوی حکومت کشته میشوی و اگر به طرف حکومت بروی، از سوی طالبان کشته میشوی؛ بهتر همین است که به ایران بروی.”

صفت الله افزود که با ١٥ تن از کودکان هم سن و سال خود تصمیم گرفتند تا به کابل و از آنجا به نیمروز بروند، که از نیمروز توسط قاچاقبران پاکستانی به ایران انتقال داده شدند.

او گفت با یکی دیگر از افراد هم سن و سالش، در یکی از هوتل های شهر کرمان ایران بود و قرار بود که به یک منطقۀ دیگر منتقال شوند.

موصوف علاوه کرد: “ما را به یک اتاق دیگر بردند، سه روز درآنجا گرسنه و تشنه ماندیم، ما را لت و کوب می کردند و می گفتند اگر به خانواده های خود در افغانستان نگويید که پول بفرستند، ناخن های تان را می کشیم.”

وى خاطر نشان کرد که مامایش١٤ سال پیش توسط قاچاقبران به ایران رفت؛ اما تا کنون از سرنوشت وی خبری در دست نیست.

این کودک رد مرز شده از ایران گفت که به دلیل آشفتگی های روحی و خستگی، به استفاده از مواد مخدر معتاد شده است.

صفت الله گفت: “قصه های دردناک زیادی دارم؛ در یکی از این سفر های قاچاقی به ایران، یک مرد بلوچ در عقب موتر بر یک کودک ١٢ ساله تجاوز می کرد و هیچ کسی جرئت نداشت، مانعش شود؛ این مسائل را حتی هنگامی که در ایران بودم هم دیدم.”

وی افزود: “آن قدر در ایران رنج و درد دیدیم که هر زمان که یادم می آید بدنم می لرزد؛ کارم بسیار شاقه بود؛ در حدی که از بی خوابی زیاد سگرت و چرس می کشیدم، تریاک می خوردم؛ البته من تنها نبودم و دیگر اطفال نیز این کار را می کردند.”

امین ١٥ ساله، یکی دیگر از این کودکان که بعد از رد مرز شدن از ایران در هرات به سر می برد، خاطرات تلخ خود هنگام سفر قاچاقی به ایران را شرح داد.

وی با بیان اینکه چندین بار مورد آزار جنسی قرار گرفته است گفت: “نُه ماه در ایران بودم، مرا زياد آزار و اذیت می کردند، این نُه ماه را فکر کردم که ۹۰ سال سرم تیرشده، مرا لت و کوب می کردند.”

امین افزود: “خانواده ها زمانی که اطفال شان را برای کارگری به دست قاچاقبران انسان می سپارند، باید بدانند که فرزندان شان را به دستان خود نابود می کنند.”

این نوجوان رد مرز شده، در ادامه صحبت هاى خود از شرایط کاری اش گفت: “آن قدر از کارهای شاقه خسته می شدم که هر لحظه آرزو داشتم که خانواده ام مرا در این وضعیت بيبينند تا مرا دیگر برای کارگری، به خارج از کشور نفرستند.”

امین گفت که از حکومت افغانستان می خواهد تا با تامین امنیت و ایجاد زمینۀ کار، شرایط زندگی خوب را برای همه به ویژه کودکان فراهم کند تا کودکان قربانی سفرهای قاچاقی و کارهای شاقه نشوند.

عبدالحمید١٢ ساله یکی دیگر از کودکانی است که از کشور ایران رد مرز شده است؛ او نيز خاطرات تلخى از اين مهاجرت دارد و بدون اطلاع خانواده اش که در ایران زندگی می کنند، به افغانستان فرستاده شده است.

وى گفت: “سر کار بودم که پولیس ایران مرا لت وکوب کرده به داخل موتر انداخت و به اردوگاه بردند و بعداز هشت روز مرا به افغانستان فرستادند.”

اطفال براى کار به کشورهاى خارجى فرستاده مى شوند

مصطفی علی زاده که پسر ١٢ ساله اش را براى کار به کشور ایران فرستاده است، یکی از دلایل فرستادن کودکش را به ايران، نبود زمینۀ کار ومشکلات اقتصادی در کشور خواند.

وی گفت: “من از یک پا معلولیت دارم و٨ نفر نانخور، توان کار کردن را ندارم ١٥٠ میلیون تومان به قاچاقبر دادم و بچۀ خود را هم تحویلش دادم، دوبار رد مرز شده و حالی یک سال است که در بخش ساختمان در ایران کار می کند و برای ما پول می فرستد.”

صبریه اعتمادی یکی از مادرانی است که دو جگرگوشه اش را به کشور ایران فرستاده است.

او گفت: “بیوه هستم و نان آور ندارم، دو پسر ١٥ – ١٤ ساله ام را برای کار به ایران روان کردیم، خود من هم در هرات به خانه های مردم لباس شویی می کنم.”

ديدگاه نهادهاى مسوول

غلام رسول عمری يکتن ازمسوولان پروژه یونیسف؛ در بخش رد مرزی اطفال بدون همراه درهرات، گفته های اطفال قاچاق شده را تایید نموده گفتکه آنان قضیه های درد ناکتر از این اطفال قاچاق شده را ثبت دارند.

وی افزود: “حتا دریک روز ١٢طفل که خانواده هاى برخى آنها درايران به سر ميبرند، از آن کشور رد مرز شده اند، که این موضوع برای ما نگران کننده است.”

او علاوه کرد زمانیکه اطفال رد مرز می شوند، تمام داستان شانرا درج فورم نموده و بعدا ازسوی این دفتر، قضایایی مهم پی گیری می گردد.

عمری گفت: “همه مشکلاتى که این اطفال گفته اند واقعیت دارد، ما چنين قضايا را بررسی میکنیم که ازسوی چه کسی کجا برده شده و به کی تسلیم داده شده، وبعدا آنها را به خانواده های شان تسليم ميدهيم.”

عمری افزود که بیشتر اطفال افغان به هدف تگدی، گماشتن در کارهای شاقه و یا مسایل امنیتی قاچاق می شوند.

موصوف درادامۀ صحبت هايش افزود: “در ميان اين اطفال، طفلی موجود بود که از اینجا اورا به پاکستان برای انتحاری برده بودند، حتا نشانه پیچکاری که به هدف آماده شدن این طفل بخاطر انتحاری شده بود در وجود طفل دیده میشد، این طفل از نزد طالبان در پاکستان فرار کرده به ایران رفته و سرانجام از آنجا رد مرز شد.”

وی قاچاق اجباری انسان را خلاف قانون و کنوانسیون حقوق طفل عنوان کرد و از حکومت خواست تا از طریق عالمان دين، ملاامامان مساجد و رسانه ها به خانواده ها در مورد حقوق اطفال آگاهی داده شود تا جلو قاچاق اجباری اطفال گرفته شود.

ازسويى هم فضل الهی ابراهیمی مشاور ارشد بخش مصوونیت اجتماعی وزارت کار گفت که این وزارت در چهار زون کشور، درسالهاى ١٣٩٢ و ١٣٩٣مراکزى را ايجاد نمود که اطفال اختطاف و قاچاق شده، در آن نگهدارى مى گرديد.

اما به گفتۀ او، بنابر قطع کمک های موسسات حمايت کننده؛ اکنون تنها یگانه مرکز در کابل فعالیت دارد و از سال ١٣٩١ تا ١٣٩٤ براى بيش از ٦٦٢ تن از چنين اطفال، از سوى وزارت کار عرضۀ خدمات صورت گرفته است.

جاوید نادم رییس امور مهاجرین وعودت کنندگان ولایت هرات گفت که موارد زیادی است که اطفال ازسوی قاچاقبران انسان به مقاصد مختلف به خارج از کشور قاچاق گرديده اند.

وی درحاليکه دراين زمينه آمار دقيق به دست نداد؛ اما افزود که هیچ نهادی، آمار دقیق اطفالى را که ازمرز افغانستان به کشورهاى مختلف قاچاق شده اند دراختيارندارند؛ اما آمار اطفال رد مرزشده از کشور ایران ویا دیگر کشورها را در دست دارند.

نادم گفت: “روزانه بین ٢٠ تا ٢٠ طفل از سنین ١٢ تا ١٥ از کشور ایران رد مرز می شوند، که از آغاز سال تا آخر ماه قوس سال روان به بیش از ٣٣٥٠ طفل می رسد، این اطفال را با همکاری موسسات مختلف تحت پوشش قرار دادیم و دوباره به خانوادهای شان برگردانده شده اند.”

اين مقام محلى هرات، با اظهار اينکه دلایل مختلفی ميتواند زمينه سازقاچاق اطفال توسط قاچاقبران انسان باشد؛ گفت که یکی از این دلایل، نبود کار واشتغال زایی برای اطفال بوده و دلیل دیگر این موضوع، نوید دادن قاچاقبران انسان به خانواده های این اطفال می باشد.

اين درحالى است که در چهارمین نشست کشورهای عضو سازمان همکاری های منطقه یی جنوب آسیا یا (سارک)، فیصله شد تا هشت کشور عضو این سازمان به شمول افغانستان، مکلف به تطبيق کنوانسیون منع قاچاق انسان بخصوص کودکان و زنان مى باشند؛ اما با اين حال کمیسیون مستقل حقوق بشر هرات، از تلاش های حکومت افغانستان در خصوص جلوگیری از قاچاق انسان در کشور راضی به نظر نمی رسد.

نقض حقوق بشرى

عبدالقادر رحیمی رییس کميسیون ساحوی حقوق بشر در هرات، به پژواک گفت در ٩ماه گذشته تعداد زیادی از اطفال رد مرز شدند، که تنها این اداره با ٥٨٣طفل پسر در مرز اسلام قلعۀ هرات مصاحبه کرده است.

وی افزود که قاچاقبران، بیشتر خانواده هارا اغفال نموده و اطفال شان را به بهانه های مختلف به کشور ایران قاچاق می کنند.

اين منبع کميسيون ساحوى حقوق بشر، ازخانواده ها تقاضا کرد تا براى نجات اطفال از چنگ قاچاقچيان انسان، در هر حالت محتاط باشند.

اضرار قاچاق اطفال

شرف الدين عظيمى استاد روانشناسى در پوهنځى تعليم و تربيه پوهنتون کابل؛ در مورد اضرار، آزار و اذيت اطفال گفت افرادی که در سنین کودکی مورد آزار واذیت جنسی قرار می گیرند، در بزرگسالی اکثر این اطفال دست به خودکشی می زنند و ازعدم اعتماد به نفس وافسردگی شدید رنج برده و به همجنسگرایی رو می آورند.

وی همچنان افزود اطفالى که در زمان کودکی ازمواد مخدراستفاده می کنند، روحا وجسما بيمار مى گردند واين بيمارى، خطر ناکتر از دیگر بیماری ها می باشد.

بربنياد گفته هاى اين استاد روانشناسى؛ قاچاق انسان که شكل جدید برده‌ داری در عصر حاضر محسوب می شود، امروزه برای قاچاقبران انسان چه در داخل و يا درخارج از افغانستان، به یک تجارت غیرقانونی و منبع پُردرآمد مبدل شده است.

دستگيرى ده ها قاچاقبرانسان

سمونوال گلبدین الکوزی رئیس ارکان لوای ٥ سرحدی مستقر درهرات گفت که از آغاز سالروان تا کنون، ٦٠ تن از قاچاقبران انسان بازداشت و به ارگانهای عدلی وقضایی تسليم گرديده اند.

الکوزى افزود که این قاچاقبران دربدل انتقال يک نفر، دو تا سه میلیون “تومان” دريافت ميکردند و بیشتر قاچاق انسان از مرز نیمروز به کشور ایران صورت مى گرفت.

رییس ارکان لوای پنجم سرحدی درادامۀ صحبتهايش به پژواک گفت: “روزانه ٥٠٠ تا ٦٠٠ تن از کشور ایران رد مرز می شوند، که از این جمله حدود ٥٠ تا ٦٠تن آنها را اطفال تشکیل می دهند.

مطابق قانون جزاى افغانستان و قانون مبارزه عليه قاچاق مهاجران؛ قاچاق انسان جرم ميباشد.

در قانون مبارزه عليه قاچاق مهاجران آمده است که قاچاق مهاجران، وسيله ساختن سفر براى يک شهروند افغان در کشورهاى ديگر بدون اسناد و مدارک رسمى ميباشد.

در ماده ١٤ اين قانون آمده است که قاچاقبر، بايد حد اقل سه سال حبس شود؛ اما در صورت زنا، لواط و يا کدام جرم ديگر، بايد مطابق شريعت به ١٢ سال حبس محکوم گردد.